Gia phả, Di chúc và Những Lời Nói Dối

Sau tang lễ, căn nhà tổ trở nên im ắng lạ thường. Hương khói chưa kịp tàn, bàn thờ ông nội vẫn còn nghi ngút, nhưng không khí trong nhà đã đặc quánh sự căng thẳng. Mỗi người họ hàng đều đeo một chiếc mặt nạ khác nhau: ngoài thì lễ phép, trong thì toan tính.

Tôi vẫn còn ngây dại với di chúc. Thú thật, khi nghe luật sư đọc tên mình, tôi không mừng chút nào, mà chỉ thấy… lạnh sống lưng. Từ giây phút đó, tôi đã biến thành “cái gai” trong mắt toàn bộ họ hàng.

Cuộc họp gia đình đầu tiên

Ba ngày sau, bác cả chủ động gọi mọi người đến nhà tổ “bàn chuyện hậu sự”. Nhưng ai cũng biết, đề tài chính chỉ có một: di chúc.

Bác cả ngồi ở giữa, tay cầm điếu thuốc, giọng nặng nề:
– Các chú các em, chúng ta phải nói cho rõ. Cái gọi là “di chúc” này, tôi không công nhận.

Bác hai lập tức hưởng ứng:
– Tôi cũng không tin. Ông già cả đời công bằng, sao lại để hết cho một thằng nhóc con?

Dì út chậm rãi lên tiếng, giọng mềm nhưng đầy ẩn ý:
– Di chúc công chứng thì cũng có thể bị làm giả. Giấy trắng mực đen không phải lúc nào cũng đáng tin.

Tôi run lên. Muốn nói gì đó, nhưng cổ họng nghẹn lại.

Bố tôi, từ đầu đến giờ vẫn im lặng, cuối cùng mở lời:
– Đây là ý của cha. Cha đã gọi luật sư, tự mình ký tên và lăn dấu vân tay. Các anh chị không thể phủ nhận.

Bác cả cười nhạt:
– Chú An, chú hiền quá nên dễ bị lừa. Ai biết được có phải chú và con trai chú xúi ông già viết di chúc không?

Cả căn phòng xôn xao. Tôi cảm giác bao nhiêu ánh mắt đang đổ dồn vào mình, sắc nhọn như dao.

Đêm đó ở nhà tổ

Mẹ kéo tôi về phòng, đóng cửa lại, hạ giọng:
– Minh, con đừng cãi. Người ta đã nhắm vào con rồi.

Tôi siết chặt tay:
– Nhưng con không làm gì cả. Sao họ có thể nghĩ con xúi ông?

Mẹ nhìn tôi, ánh mắt pha lẫn thương hại và bất lực:
– Con không hiểu đâu. Trong gia đình, tài sản luôn là liều thuốc thử. Con tưởng họ sẽ bỏ qua sao? Không đời nào.

Những lời xì xào

Tin tức lan nhanh như gió. Người trong họ, hàng xóm láng giềng đều bàn tán:
– Nghe nói ông Trần để hết nhà tổ cho cháu nội út.
– Lạ nhỉ, sao không chia cho các con?
– Hay là có bí mật gì bên trong…

Đi chợ, mẹ tôi cũng nghe người ta xì xào. Bà về nhà, mặt u ám. Tôi biết, những lời đồn đó chẳng khác gì dao cắt vào lòng bà.

Mặt nạ thật sự

Một tuần sau, bác cả bất ngờ ghé nhà tôi. Bác cả hiếm khi đến, lần này lại cười cười, tay xách giỏ quà.

– Minh à, cháu còn trẻ, đâu cần căn nhà to như vậy. Cháu nghĩ xem, để cho bác quản lý, bác sẽ giữ gìn hương hỏa. Sau này, cháu vẫn có tiếng trong họ, chẳng thiệt gì.

Tôi ngẩn người. Thì ra “quản lý hương hỏa” trong miệng bác nghĩa là: chuyển hết sang tay bác.

Bác hai cũng tìm tôi, nhưng thái độ lại khác:
– Thằng nhóc, nghe tao nói thật. Nhà cửa này, tụi mày giữ cũng chẳng nổi. Thà bán đi, chia đều, ai cũng có phần. Nếu không, đừng trách họ hàng trở mặt.

Dì út thì gọi điện từ Bắc Kinh:
– Minh à, dì không cần nhà. Nhưng dì khuyên cháu, đừng cứng đầu. Đôi khi giữ của không bằng giữ người. Cháu mà làm căng, họ sẽ tìm cách triệt cháu đấy.

Mỗi người một giọng, nhưng ý tứ đều giống nhau: tôi không được phép giữ căn nhà ấy.

Bố tôi – người im lặng

Tôi hỏi bố:
– Cha, con phải làm sao?

Bố châm điếu thuốc, ánh mắt trầm ngâm:
– Cha không cần nhà. Nhưng đó là quyết định của ông nội. Cha muốn giữ lời ông.

– Nhưng họ sẽ không để yên…
– Cha biết.

Bố thở dài. Giây phút ấy, tôi nhận ra, cả đời bố chưa từng chống lại anh chị, nhưng lần này… ông không lùi bước.

Những “chiêu” bẩn thỉu

Chỉ trong vòng một tháng, tôi liên tục gặp rắc rối.
– Một buổi sáng, trước cửa nhà treo tờ giấy nguệch ngoạc: “Kẻ bất hiếu cướp hương hỏa.”
– Tôi đi làm, đột nhiên bị cấp trên gọi lên nhắc nhở: “Có người phản ánh anh nhận tài sản không minh bạch, ảnh hưởng đạo đức công chức.”
– Thậm chí, có lần tôi bị chặn ở ngõ, một đám người lạ gằn giọng: “Buông căn nhà ra, thì sống yên.”

Tôi hoang mang tột độ.

Bước ngoặt: cuốn gia phả cũ

Một hôm, dọn lại phòng ông nội, tôi tình cờ tìm thấy một cuốn gia phả bọc vải đỏ. Trong đó, ngoài tên tuổi tổ tiên, còn kẹp một lá thư viết tay.

Dòng chữ run run, chắc ông viết khi đã yếu:

“Minh, nếu con đọc được lá thư này, tức là ta đã đi rồi. Con sẽ không hiểu vì sao ta để nhà tổ cho con. Nhưng con cần biết: trong nhà này, chỉ có con là người giữ được sự trong sạch. Cha con hiền, nhưng quá yếu. Các bác con, mỗi người đều mang toan tính riêng. Nếu ta chia đều, căn nhà sẽ bị bán, bị phá. Còn con, ta tin con sẽ giữ. Hãy nhớ: giữ căn nhà, là giữ linh hồn họ Trần.”

Tôi cầm lá thư, nước mắt rơi. Nhưng cũng hiểu, lá thư này nếu lộ ra, càng khiến họ hàng điên cuồng hơn.

Cao trào đầu tiên

Cuối mùa xuân, bác cả và bác hai kéo nhau tới, đem theo giấy tờ. Họ nói đã nộp đơn lên tòa, kiện tôi “chiếm đoạt tài sản”.

Cả nhà chấn động. Mẹ ngã quỵ. Bố lặng lẽ ôm đầu.

Tôi đứng ở giữa, cảm thấy cả thế giới đang sụp xuống.

Nhưng trong sâu thẳm, tôi cũng hiểu: đây mới chỉ là khởi đầu.